Jarzębina, kiedy zbierać, jak jeść i co można z niej przyrządzić

Jarzębina- jej właściwa nazwa to Jarząb pospolity, zwana też jarząbkiem, jest bardzo wartościowym drzewem. W Polsce jest drzewem pospolitym rosnącym praktycznie wszędzie. Można spotkać je na skraju lasów, ugorach, czy parkach. W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na pytania: kiedy najlepiej zbierać jarzębinę?; Czy można jeść jarzębinę na surowo?. Dowiesz się także, jakie ma jarzębina właściwości.

Kiedy najlepiej zbierać jarzębinę?

Owoce jarzębiny można zbierać od wczesnej jesieni. Dzień słoneczny jest czasem, kiedy najlepiej zbierać jarzębinę. Czas zbierania jej owoców uzależniony jest też od ich późniejszego przeznaczenia. Do suszenia najlepiej zbierać jarzębinę na początku września. Zebrane owoce należy rozłożyć cienką warstwą na tekturze, w przewiewnym i zacienionym miejscu. Jeśli oddzielisz je od szypułek, wyschną szybciej. Możesz ususzyć je też bez odrywania szypułek, z całymi baldachami wieszając ją na sznurku w takich samych warunkach.

Po wysuszeniu jarzębinę przekładamy do szczelnie zamkniętych pojemników. Przechowujemy tak, aby nie była wystawiona na światło dzienne.

Pora, kiedy najlepiej zbierać owoce jarzębiny na nalewkę lub inne przetwory  to druga połowa września.

Co kryją w sobie owoce jarzębiny?

Owoce jarzębiny zawierają:

• witaminę C
• beta-karoten
• witaminy K
• rutynę
• sorbitol
• kwas parasorbowy
• katechiny
• katechiny
• flawonoidy
• cukry
• aminokwasy
• garbniki
• kwasy organiczne
• antocyjany
• terpeny
• pektyny
• sole mineralne
• witaminę B17, czyli amygdalinę

Czy jarzębinę można jeść na surowo?

Ze względu na zawartość kwasu parasorbowego nie powinno się zjadać owoców jarzębiny na surowo. Kwas ten, w przypadku spożycia owoców jarzębiny powodować może następujące objawy:

• nudności
• wymioty
• biegunkę
• podrażnienie nerek

Odpowiedź na pytanie, „czy jarzębinę można jeść na surowo?”, brzmi NIE.

Czy można jeść suszoną jarzębinę?

Tak, można jeść suszoną jarzębinę, ponieważ w trakcie suszenia czy jej przetwarzania, kwas parasorbowy ulega rozkładowi.

Jarzębina właściwości

Owoce jarzębiny mają następujące właściwości:

• ściągające
• wzmacniające
• żółciopędne
• moczopędne
• odtruwające
• pobudzają przemianę materii
• obniżają ciśnienie tętnicze
• działają przeciwutleniająco
• chronią serce
• zapobiegają zmianom miażdżycowym
• przeciwbakteryjne
• przeciwgrzybicze

Kiedy zastosować owoce jarzębiny?

Owoce jarzębiny stosuje się w następujących przypadłościach:

• choroby układu oddechowego (grypy, przeziębienia)
• choroby reumatyczne
• dna moczanowa
• zaburzenia krążenia obwodowego
• infekcje układu moczowego
• kamica moczowa
• cukrzyca
• otyłość
• nadciśnienie
• miażdżyca
• nieżyt żołądka, jelita cienkiego, dwunastnicy
• rak płuc typu Lewisa
• pomocniczo przy chorobie Alzheimera i Parkinsona

Jarzębina jadalna- jakie potrawy można zrobić?

Z owoców jarzębiny możesz zrobić:

• syropy
• dżemy
• galaretki
• likier
• wino
• nalewka
• ocet

Przetwory z jarzębiny doskonale komponują się z tłustym mięsem i serami. 

Przepis na cykatę z owoców jarzębiny

Potrzebujesz 1 kg owoców z baldachami, 750 ml wody, 500 g cukru, 3-4 gramy kwasku cytrynowego.

1. Zbierz owoce jarzębiny po przymrozkach lub przemroź po umyciu, swój zbiór w zamrażalniku (co najmniej 48 godzin).
2. Przygotuj syrop w proporcjach na 1 kg zebranej jarzębiny, 750 ml wody plus 500 g cukru.
3. Owoce wraz z szypułkami wrzuć do wrzątku na 3 do 5 minut.
4. Po wyjęciu z wrzątku przełóż je natychmiast do syropu.
5. Podgrzej do wrzenia.
6. Zdejmij z ognia i zostaw na 10 do 12 godzin.
7. Czynności z punktów 5 i 6 powtórz 3 razy.
8. Przy trzecim gotowaniu dodaj 3-4 g. kwasku cytrynowego-co zapewni piękny czerwony kolor.
9. Wyciągnij jarzębinę z syropu i zostaw na sicie, żeby odciekła.
10. Osusz jarzębinę w średnio nagrzanym piekarniku albo włóż do słoika i zalej syropem.

Cykatę stosuj jako dodatek do serów, tłustych mięs i sosów.

Sok z jarzębiny

Potrzebujesz 50 dag cukru, 1 kg owoców jarzębiny, 1 litr wody.

1. Owoce zebrane przed przymrozkami umyj i wsadź do zamrażalnika na co najmniej 48 godzin.
2. Po rozmrożeniu wsadź je do emaliowanego garnka.
3. Zalej owoce wodą.
4. Gotuj pod przykryciem 20 minut.
5. Odstaw na 3 godziny (nadal pod przykryciem).
6. Odcedź, wyciśnij resztki rozgotowanych owoców.
7. Płyn przelej ponownie do emaliowanego garnka.
8. Doprowadź do wrzenia.
9. Dodaj cukier.
10. Za pomocą drewnianej łyżki dokładnie wymieszaj.
11. Gotuj na małym ogniu około 10 minut, zbierając pianę.
12. Gorący sok wlej do wyparzonych butelek lub słoików.
13. Pasteryzuj około 10-15 minut.

Sok wykorzystuj do herbaty lub do wody mineralnej. Pomocny będzie też przy leczeniu infekcji układu oddechowego. Jeśli w okresie jesienno-zimowym często się przeziębiasz, pij sok zapobiegawczo przed snem od późnej jesieni.

Wiesz już, kiedy zbierać owoce jarzębiny na nalewkę. Przygotujesz ją w następujący sposób:

1. 1 szklankę świeżych owoców jarzębiny rozgnieć drewnianym tłuczkiem.
2. Umieść miazgę w słoju.
3. 5 szklanek 70% spirytusu podgrzej do temperatury 60°C.
4. Zalej miazgę.
5. Słój szczelnie zamknij.
6. Zamknięty słój schowaj w ciemnym miejscu, w temperaturze pokojowej.
7. Codziennie potrząsaj słojem.
8. Po upływie miesiąca przecedź zawartość słoja przez sito.
9. Miazgę dokładnie odciśnij przez czystą gazę.
10. Płyn zlej do butelek z ciemnego szkła.
11. Zażywaj po 1 łyżeczce rozcieńczonej letnią wodą, trzy razy dziennie.