Compendium ferculorum

Książka kucharska to bardzo ważny i przydatny pomocnik podczas gotowania. Zawiera najważniejsze oraz najbardziej przydatne porady dotyczące doboru składników, poszczególne etapy przygotowywania dania czy ciekawostki. W Polsce pierwszą tego typu książką było Compendium ferculorum. Jaka jest jego historia? Kto je napisał? Jakie przepisy zawierała? Odpowiedź na te oraz inne pytania znajduje się poniżej.

Compendium ferculorum co to jest? 

Jak wcześniej zostało wspomniane, compendium ferculorium to pierwsza zachowana książka kucharska, która powstała w Polsce. Jako jej autora obecnie uważa się Stanisława Czernieckiego, który pełnił rolę kuchmistrza znanego z wielkiego talentu nie tylko do gotowania, ale i pisania.

Compendium ferculorum – historia książki

Pierwsza książka kucharska najprawdopodobniej została spisana około roku 1677. Składała się ona z trzech rozdziałów, które zawierały w sobie 333 przepisy.

Co znajdowało się w poszczególnych częściach compendium ferculorium?

• W pierwszej z zachowanych części Czerniecki skrupulatnie spisał receptury na dania składające się z mięs innych, niż ryby ( z uwagi na to, że przedstawiona kuchnia była sarmacka wśród mięs z całą pewnością przeważała wszelkiej maści dziczyzna).
• W rozdziale drugim nie brakowało receptur na dania z ryb (leszczy, szczupaków, węgorzy, karasi czy sumów) oraz rozmaitych, często gęstych i treściwych sosów bazujących na mące.
• W ostatniej z zachowanych części znajdowały się przepisy na dania słodkie, rozmaite desery i pasztety. Warto zauważyć, że ta część odbiega od dwóch poprzednich rozmaitością dań w niej prezentowanych.

Compendium ferculorum – przepisy jakie w niej są

Compendium ferculorum na pewno nie można zarzucić bycia nudną czy oklepaną w kwestii spisanych w niej przepisów książką. Była to pierwsza książka kucharska w Polsce, toteż miała swoisty monopol na treść.

Jakie przepisy można zatem było w niej znaleźć?

Były w niej receptury na dania słodkie, które opisywały jak przygotować na przykład: kandyzowane płatki róż i cytryny, migdały w cukrze oraz brzoskwinie, wiśnie i agrest w syropie cukrowym.

Z drugiego rozdziału książki, czyli takiego, który w dużym skrócie określić można mianem działu rybnego królowały przepisy na: dania z kawiorem, świeżego łososia, śledzie na rozmaite sposoby, raki, sumy czy leszcze. Jeśli zaś chodzi o dział traktujący o mięsie, to Czerniecki opisywał jak przyrządzić potrawy takie jak: smakowitą sztukę z jelenia, comber wołowy, pulpety, mięso wołowe lub bawole z dodatkiem ziaren grochu.

Compendium ferculorum ciekawostki

Znanych jest kilka ciekawostek związanych z tą książką. Po pierwsze, interesującym aspektem z nią związanym jest z pewnością to, że poza samymi przepisami, zawarte zostały w niej także osobiste przemyślenia autora na temat tego, jak powinno organizować się uczty, jak komponować ze sobą smaki czy osobistych przeżyć związanych z potrawami. Po drugie, każda część poza recepturami zawierała tak zwane additamenty, czyli uzupełnienia będące w gruncie rzeczy dziesięcioma kolejnymi recepturami. Trzecią niezmiernie ciekawą rzeczą związaną z compendium ferculorium jest fakt, że była to książka bardzo ściśle związana z postem, którego magnaci surowo przestrzegali i respektowali z ogromną czcią.

Author: potrawy regionalne.pl