Fizioły góralskie. Tradycyjna potrawa na święta.

Fizioły. Cóż to takiego? Pewnie, co niektórzy z państwa, po raz pierwszy spotykają się z tą nazwą, będącą określeniem dania, które ma swój rodowód w Małopolsce. Fizioły, to nic innego jak potrawa, przygotowana z białej fasoli, wzbogacona wędzonką oraz suszonymi śliwkami. Tak to się właśnie w zasadzie przedstawia, jeśli chodzi o podstawową kombinację składników, jakie niezbędne są, do wykonania tradycyjnych, smacznych fiziołów. 

Przepis na małopolskie fizioły ze śliwkami na wędzące

Składniki, potrzebne do wykonania podhalańskiego, świątecznego dania:

0,5 kg ugotowanej, białej fasoli

• 150 g suszonych śliwek
• 150 g wędzonego boczku lub innej wędzonki
• 2 średnie cebule
• 2 łyżki stołowe miodu 
• 1 łyżka suszonego majeranku
• 1 łyżka masła
• garść suszonych grzybów
• sól, pieprz do smaku 

Sposób przygotowania:

1. Dzień wcześniej przygotowujemy do naszych fiziołów, ich główny składnik, czyli fasolę. Musimy ją namoczyć, czyli zalać przegotowaną wodą i zostawić na dobę, by odstała.
2. Śliwki, zalewamy ciepłą wodą wymieszaną z miodem i również odstawiamy na kilka godzin, by zmiękły. Podobnie postępujemy z suszonymi grzybami. Jeśli w domu, mamy akurat świeże grzyby, nie musimy ich oczywiście namaczać. Wystarczy, że je przepłuczemy, a następnie pokroimy w plastry.
3. Następnie kroimy w kostkę boczek i podsmażamy go na patelni na skwierczącym maśle.
4. Do boczku, dorzucamy poszatkowaną cebulę,grzyby, pokrojone, namoczone śliwki oraz na pół rozmiękłą, fasolę. Najlepiej wszystkie składniki jest przełożyć do większego garnka, tak by mogły się wszystkie razem zmieścić i nie wypadać nam podczas mieszania potrawy na ogniu.
5. Dodajemy pieprz, sól i zioła oraz ewentualnie sok z cytryny i cukier, dla podkreślenia słodkiego smaku fiziołów.

Podajemy jeszcze ciepłe. Suszone śliwki, zaliczane są w Polsce do bakalii. Już gotowe, możemy je nabyć w sklepie lub samodzielnie świeże owoce, wysuszyć domowym sposobem. Są wdzięcznym dodatkiem, który w kuchni warto jest trzymać zawsze na wierzchu. Tak, by gotując, moglibyśmy je często wykorzystywać, nie tylko z takiej okazji jak święta i przygotowywanie fasolowych fiziołów.

Danie na wigilie z podhala. Aromatyczne fizioły z nutą miodu.

Fizioły góralskie, są potrawą regionalną, co oznacza, że najczęściej możemy się z nimi spotkać, w określonym regionie Polski. Tradycyjnie, danie to przygotowuje się w okresie świąteczno-noworocznym na Podhalu, gdzie fasola i śliwki, wzbogacona jest mięsem.

W wielu miejscach w naszym kraju, na świątecznych stołach, pojawiają się grzyby. Podobnie jest i w przypadku tradycyjnych fiziołów, które bez grzybów nie mogą się obejść. Danie, można przygotować na wiele różnych sposobów. Sporo zależy oczywiście od tego, na jakie dodatki się zdecydujemy. By jednak fizioły mogły pozostać fiziołami, pamiętać należy o trzech, głównych i zawsze niezmiennych, składnikach tej regionalnej potrawy, jakimi są fasola, suszone śliwki i wędlina. Niektórzy do przygotowania fiziołów, używają miodu pitnego, a zamiast majeranku dodają do podgotowanej fasoli rozmarynu, czosnku niedźwiedziego lub kminku. Przy fasoli, wykonanej na słodko, na sposób podhalański, najlepiej jest jednak nie przesadzać z dodatkami, by nie zaburzyć właściwego dla wigilijnego smaku.

Skąd się wzięły tradycyjne fizioły?

Fasola, jaką uprawia się w Polsce, to dwa główne jej gatunki w postaci fasoli zwykłej i wielokwiatowej. Jest ona jedną z ważniejszych roślin uprawnych w skali całego świata. W miejscowości Zakliczyn, która znajduje się w powiecie tarnowskim, od 2000 roku, obchodzone jest Święto Fasoli. Jedną z odmian fasoli wielokwiatowej jest Piękny Jaś. Fasolę tą, uprawia się w jedenastu gminach na terenie Małopolski, a Piękny Jaś z Doliny Dunajca, posiada oznaczenie Chronionej Nazwy Pochodzenia Unii Europejskiej. Miód pitny natomiast, który także używany w świątecznym przepisie na fizioły, jest tradycyjnym napojem alkoholowym, znanym w Polsce już w czasach średniowiecza, wyrabianym w procesie fermentacji brzeczki miodu pszczelego. Polskie miody pitne, znajdują się w europejskim rejestrze, Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności. 

Author: potrawy regionalne.pl