Jak sparzyć mak?

Jak sparzyć mak mielony? Mak zakorzenił się w polskiej kulturze jako składnik dań na świąteczny stół oraz towarzysz rodzinnych zjazdów. Czy to w zainspirowanej wschodnimi deserami kutii, czy też w drożdżowym makowcu z soczystymi bakaliami, drobne ziarenka maku zdobywają serca każdego fana słodyczy.

Niektórzy jednak uważają, że nie mają umiejętności, które umożliwiłyby im poskromienie tych czarnych ziaren. Niesłusznie. Żeby przygotować przepyszne potrawy zawierające w sobie mak, wystarczy zapoznać się z kilkoma poradami.

Jak sparzyć mak mielony?

Już na opakowaniu maku znajdują się zalecenia dotyczące wcześniejszego wyparzenia ziaren. Zaczynając dopiero przygodę z gotowaniem, nierzadko pojawiają się pytania: czy mak trzeba sparzyć? I co to właściwie oznacza? Odpowiedź jest banalnie prosta –  tak, mak należy najpierw sparzyć, co wynika z naturalnych właściwości rośliny, bowiem:

Ziarna maku typowo zawierają goryczkę, która raczej nie jest pożądanym doznaniem smakowym, jakiego oczekuje się od makowca czy masy do tortu. Stąd też przed wykorzystaniem maku do stworzenia kulinarnego dzieła sztuki, należy poddać go obróbce termicznej – właśnie wyparzaniu. Dzięki temu ziarna utracą niepożądaną gorzkość, a jednocześnie wchłoną wilgoć, która ułatwi zmielenie maku i stworzenie z niego gładkiej masy.

Jak sparzyć mak – wodą i mlekiem

Najczęściej stosowanym i zarazem najprostszym sposobem wyparzenia maku jest sparzenie ziaren za pomocą wrzącej wody. Dzięki gorącej wodzie nasiona maku zostaną pozbawione nieprzyjemnej goryczy, a ziarna będą gotowe do stworzenia masy tortowej.

Jak sparzyć mak – parzenie maku wodą:

1. Na początku mak należy przepłukać zimną wodą.
2. Kolejnym etapem jest przeniesienie opłukanych ziaren do garnka i zalanie ich wrzątkiem w proporcji 2:1 – oznacza to, że na dwie szklanki gorącej wody powinna przypadać jedna szklanka maku.
3. Namoczone wrzątkiem ziarna należy ciągle gotować na małym ogniu przez 20-30 minut, a następnie odcedzić je i całkowicie odsączyć wodę.

Innym sposobem parzenia maku, choć niemniej skutecznym, jest zastąpienie wrzątku gotującym się mlekiem. Ten patent wymaga jednak nieco więcej czujności – w mleku ziarenka mają większą szansę na przypalenie się.

Jak sparzyć mak – parzenie maku mlekiem:

1. Początkowo należy zagotować w garnku mleko, a następnie wsypać do niego zmielony mak.
2. W kolejnym kroku trzeba gotować ziarna przez kilkanaście minut, często mieszając (właśnie ze względu, że mak może się przypalić).
3. Po tym czasie należy odsączyć mak od nadmiaru gorącego mleka i odstawić do głębokiego talerza/miski, aby ostygnął.

Co zrobić, by mak nie był gorzki?

Czasami parzenie maku nie eliminuje całkowicie gorzkiego smaku ziaren, chociaż proces ich wyparzania przebiegł zgodnie z zaleceniami. W takiej sytuacji warto wypróbować kilka skutecznych metod, które pozwolą pozbyć się niechcianej goryczy.

• Przed rozpoczęciem wyparzania maku można wypłukać go w zimnej wodzie, dokładnie odsączyć ziarna i pozostawić je na około 30 minut. Po tym czasie należy umieścić mak w garnku, a tam zalać go ciepłym – ale nie gorącym – mlekiem i namaczać go przez 15 minut. Następnie trzeba gotować mieszankę przez pół godziny.
• Po sparzeniu maku jak najszybciej należy umieścić go w zimnej wodzie i szybko wykorzystać do przyrządzenia potrawy.
• W przypadku maku przeznaczonego do wypieków warto sparzyć ziarna nie raz, ale nawet do trzech razy (najlepiej wykorzystując do tego mleko).
• Jeśli pozostałe metody okażą się mało skuteczne, można zmielić mak z niedużą ilością śmietany i miodu.

Przed zakupem maku, jeżeli istnieje taka możliwość, warto spróbować kilku ziaren. Po rozgryzieniu ziarno powinno mieć delikatnie słodki smak – jeśli jest przeciwnie, a dodatkowo mak jest wilgotny, należy wstrzymać się od zakupu. Wówczas ziarna są zjełczałe, więc nie powinno się ich już spożywać.

Dania z makiem

Podstawowym składnikiem wielu dań z makiem jest masa makowa – znajduje się ona w kutii, makowcu czy w rogalikach. Uniwersalność takiej masy wynika z faktu, że jej skład zależy od indywidualnych preferencji smakowych, ponieważ bakalie potrzebne do jej wykonania można mieszać dowolnie. Najczęściej wykorzystuje się: rodzynki, suszoną żurawinę, śliwki i morele, migdały, rozłupane orzechy włoskie, kandyzowaną skórkę pomarańczy, cynamon, a nawet masło.

Przepis na masę makową

1. Najpierw należy sparzyć mak i odstawić go do wystudzenia. Idealnie sprawdzi się do tego wyparzanie z wykorzystaniem wrzącej wody.
2. Następnie ziarna należy odsączyć na sitku kuchennym i jeśli używany jest mak niezmielony – dwukrotnie go zmielić na maszynce do maku lub do mięsa o drobnych oczkach.
3. Później można dodać bakalie, masło, cynamon i miód według własnych preferencji i dokładnie wszystko wymieszać.

Domowa masa maskowa może posłużyć jako smaczne wypełnienie babeczek, rogali, sernika, makowca, kutii, biszkoptu, babki czy mazurka.

Jak zagęścić masę makową?

Masa makowa może być zbyt rzadka, co nie stanowi jednak dużej trudności do naprawy. Wystarczy dodać do niej niewielką ilość kaszy manny albo bułki tartej. Dzięki temu masa stanie się bardziej zbita, przy czym smak pozostanie niezmieniony.

Wykorzystując znajomość przygotowania masy makowej, można pokusić się o upieczenie np. rogalików drożdżowych z makiem.

Przepis na drożdżowe rogaliki z makiem

Składniki:

• 400 g masy makowej,
• 600 g mąki pszennej,
• 250 ml ciepłego mleka,
• 50 g świeżych drożdży
• 2 jajka,
• 1 żółtko,
• 3 łyżki cukru,
• 100 g rozpuszczonego masła,
• szczypta soli,
• 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego.

Przygotowanie:

1. Najpierw trzeba wymieszać 50 ml ciepłego mleka z 50 g drożdży oraz 20 g cukru. Mieszankę należy odstawić do ciepłego miejsca.
2. Kolejno do dużej miski przesiać całą mąkę, wbić jajka z żółtkiem, pozostałe mleko i cukier, masło, sól i esencję waniliową. Drożdżową mieszankę również dodać i wyrabiać ciasto do momentu, gdy przestanie przywierać do dłoni.
3. Ciasto wstawić do nagrzanego piekarnika na 30-35 stopni Celsjusza i ogrzewać przez 20 minut.
4. Wyrośnięte ciasto podzielić na 4 części i rozwałkować je. Placki podzielić na 8 części (jak pizzę) i na brzeg każdego kawałka nałożyć łyżkę masy makowej. Zwinąć tak, żeby wąska końcówka ciasta znajdowała się pod rogalikiem.
5. Rogaliki należy ułożyć na papierze do pieczenia i piec 12-14 minut w temperaturze 220 stopni Celsjusza (grzanie góra-dół).

Mak – ciekawostki

Odpowiedzieliśmy już na pytanie jak sparzyć mak, teraz czas na kilka ciekawostek. Poza smacznym wypełnieniem domowych wypieków mak jest także niezwykle interesującą rośliną. W starożytnym Egipcie był stosowany jako środek uspokajający, a wśród Słowian utarło się przekonanie, że ziarna są pokarmem umarłych – stąd dania z makiem zjadało się w Zaduszki i Wigilię. Oprócz bycia częścią historycznych przekonań mak stał się także intrygującym obiektem dla biochemików, ponieważ:

• Mak jest doskonałym źródłem błonnika, ponieważ w dwóch łyżkach znajduje się do 15% dziennego zapotrzebowania na ten składnik.
• Połowa składu chemicznego maku to tłuszcze, w większości wielonienasycone. W łyżce znajduje się 2500 mg kwasów Omega 6 i 24 mg kwasów Omega 3.
• W dwóch łyżkach maku jest 253 mg wapnia, co daje 25% dziennego zapotrzebowania osoby dorosłej na ten pierwiastek chemiczny.
• Mak ma właściwości antybakteryjne – zwalcza do 14% bakterii zasiedlających jamę ustną.

Zaczynając od najważniejszego pytania: jak sparzyć mak? i odpowiedzi na nie: wodą lub mlekiem, dotarliśmy do smakowitych przepisów wykorzystujących masę makową i ciekawostek związanych z właściwościami tych ziaren. Teraz wystarczy wybrać intrygujący przepis i zacząć działać. Smacznego!

Author: Kuba redaktor potrawyregionalne.plPasjonat gotowania oraz fan tradycyjnych potraw regionalnych.