Kuchnia kresowa i jej mączno-ziemniaczane potrawy

Kuchnia kresowa ma wyraźnie charakter wielokulturowy. Tworzyła się pod wpływem smaków kuchni litewskiej, białoruskiej, austro-węgierskiej, żydowskiej oraz tureckiej. Najczęściej dania tej kuchni spożywano w domach drobnej szlachty zamieszkującej wschodnie kresy ówczesnej Polski. Potrawy przyrządzano z prostych składników, które na końcu tworzyły bogate w smaku, sycące dania. Do gotowania wykorzystywano produkty rolnicze oraz leśne, wieprzowinę i drób.

Co to jest kuchnia kresowa?

Kuchnia kresowa historia odwołuje się do czasów, gdy jej dania pojawiały się głównie na stołach szlacheckich, to dlatego kojarzono ten rodzaj kuchni z niezwykle wyszukanymi, bogatymi w mięso potrawami. Jednak z czasem przemiany społeczne sprawiły, kuchnia ta zaczęła chłonąć regionalną, prostą i zdrową kuchnię chłopską. Regionalny charakter potraw sprawił, że przepisy ich przygotowania przechodziły z jednego pokolenia na drugie. Dzisiaj przemysł spożywczy mocno zunifikował większość produktów, pozostały perełki kuchni kresowej, które wszyscy znamy, przynajmniej z nazwy. Szczęśliwcy podróżujący głęboko na wschód Polski i za wschodnią granicę mają okazję spróbować potrawy białoruskie, litewskie czy łotewskie, serwowane tam jednak jako ciekawostki kultury kresowej.

Kuchnia kresowa popularne dania

Kuchnia kresowa tradycja osadzona jest mocno w potrawach najłatwiej dostępnych, tych „na wyciągnięcie ręki”. Gospodynie kresowych domów specjalizowały się w przetwarzaniu ziemniaków, kapusty, buraków, mąki pszennej i gryczanej. Szczególnie kuchnia białoruska stworzyła niezliczoną ilość przepisów z wykorzystaniem ziemniaków. Bliny białoruskie, gołąbki ziemniaczane, kiszka ziemniaczana, ziemniaczana babka to potrawy powszechnie znane i do tej pory część z nich, choćby babka ziemniaczana, pojawia się stosunkowo często w menu polskich domów, inne tak jak bliny czy kiszka stanowią popularne dania regionalnych restauracji, widocznych na ulicach większych miast kraju. 

Kuchnia kresowa gołąbki ziemniaczane – przepis

Gołąbki ziemniaczane kresowe to jedno z najpopularniejszych dań tej kuchni, aby je przygotować, należy zaopatrzyć się w:

• 1 kg ziemniaków
• 2 cebule
• 2 jajka
• 1 kapustę
• 2 szklanki bulionu
• 2 ząbki czosnku
• łyżkę masła
• sól, pieprz
• liść laurowy
• śmietanę

Przygotowanie:

• ziemniaki obieramy i ścieramy na tarce o drobnych oczkach, następnie odcedzamy je z nadmiaru wody za pomocą sitka lub ściereczki
• cebulkę kroimy w drobną kostkę, podsmażamy na maśle i studzimy
• dodajemy ją do startych ziemniaków oraz czosnek, sól, pieprz, mieszamy
• do masy dodajemy jajka, mieszamy
• kapustę gotujemy w całości i studzimy
• na każdym liściu kapusty kładziemy porcję masy ziemniaczanej, zaginamy go i zwijamy tak jak każde inne gołąbki
• liście, których nie zużyjemy układamy na dnie głębokiego garnka
• układamy na nich gotowe gołąbki i zalewamy je bulionem, na wierzch kładziemy liść laurowy
• całość dusimy na małym ogniu przez godzinę
• gotowe gołąbki ziemniaczane podaje się oryginalnie ze śmietaną i skwarkami

Kołduny litewskie oryginalny przepis

Kuchnia kresowa

Większości odbiorcom kojarzy się jednak przede wszystkim z kołdunami. Kołduny to małe i średnie pierogi. W najbardziej klasycznym wydaniu kołduny nadziewane są siekaną surową wołowiną, z dodatkiem łoju wołowego, cebulki i przypraw. Ciasto na kołduny wyrabia się z maki, wody, jajek i masła, a gotowe kołduny gotuje się w wodzie lub rosole, można też je upiec.

Kołduny litewskie

Można wypełniać również farszem z innych surowych lub gotowanych mięs: cielęciny lub baraniny, z dodatkiem grzybów albo śledzi.

Kołduny to również nazwa owalnych klusek wyrabianych z ciasta ziemniaczanego wypełnionych farszem z białego sera, ziemniaków oraz cebuli. To tradycyjny produkt województwa podkarpackiego.

Do przygotowania kołdunów litewskich potrzebujemy:

• 600 g wołowiny, najlepiej polędwicy wołowej
• 1 dużą cebulę
• 2 ząbki czosnku przeciśnięte przez praskę
• 3 łyżki bulionu
• sól i pieprz

Do wykonania ciasta:

• 500 g mąki pszennej, typ 650 albo 500
• 3/4 szklanki gorącej wody
• 1 jajko
• sól

Przygotowanie:

• mięso siekamy nożem, można je również zmielić w maszynce do mielenia mięsa
• cebulę siekamy w drobną kostkę, dodajemy do mięsa wraz z czosnkiem, bulionem, solą i pieprzem, mieszamy
• zagniatamy ciasto na pierogi i odstawiamy je na 1/2h, by odpoczęło
• z farszu formujemy kuleczki o średnicy 2-3cm
• rozwałkowujemy cienko ciasto, wycinamy kółeczka za pomocą filiżanki, na środku układamy farsz i lepimy tak jak uszka do wigilijnego barszczu
• kołduny gotujemy 5 min w osolonej wodzie z dodatkiem oleju

Kuchnia kresowa ciekawostki kulinarne

To oczywiście nie wszystkie dania, z których słynie kuchnia kresowa, koniecznie należy tu wspomnieć o cepelinach, kartaczach, czeburekach. Te ostatnie to kolejne pierogi z nadzieniem z baraniny i ostrymi przyprawami, smażone na oleju i spożywane bez zastosowania noża i widelca, a więc rękami.

Pymchy natomiast to smażone pierogi wypełnione kaszą gryczaną, koniecznie należy popijać je maślanką. Kaczęgi to jeszcze inny rodzaj pierogów, tym razem wypełnionych nadzieniem z kaczki i okraszone zasmażką. Pielmienie syberyjskie to okrągłe pierożki faszerowane mielonym mięsem, podawane z cebulką. Pierekaczewniki wyrabia się z warstwowego ciasta makaronowego i nadziewa serem, jabłkami lub mięsem, zucielki natomiast to niewielkie drożdżowe paszteciki z farszem grzybowym albo mięsnym.

Author: Kuba redaktor potrawyregionalne.plPasjonat gotowania oraz fan tradycyjnych potraw regionalnych.