Żętyca czyli serwatka – właściwości i zastosowanie

Serwatka ( inaczej żętyca) to produkt, który jest pozostałością po wyrobie serów. Otrzymuje się ją w procesie krzepnięcia białka przy działaniu wysokich temperatur. Może stanowić bazę do przyrządzania dań, ale również odżywczy i zdrowy napój. Właściwości odżywcze serwatki są bardzo duże, dlatego jest polecana sportowcom oraz rekonwalescentom. Jest ona źródłem wielu cennych witamin oraz pożywką dla korzystnych bakterii jelitowych.

Czym jest serwatka?

Serwatka jest odpadem, który powstaje podczas produkcji serów żółtych i białych. Do ich produkcji stosuje się wysokie temperatury i właśnie w tym procesie wyrobu następuje ścięcie białek i jej produkcja. Istnieje kilka typów serwatek wśród których należy wymienić serwatkę kwaśną, serwatkę słodką lub serwatkę mieszaną. Wszystkie wymienione rodzaje różnią się jedynie smakiem oraz odczynem pH. Serwatkę można otrzymać zarówno z mleka krowiego, jak i z produkcji owczych oraz kozich wyrobów. Tradycyjna, góralska nazwa żętyca odnosi się do serwatki z mleka owczego,  która powstaje w trakcie wytwarzania sera bunca i oscypków.

Czy serwatka jest zdrowa? Właściwości serwatki

Mimo, że żętyca jest odpadem produkcyjnym sera, jej właściwości odżywcze się bardzo duże. Zawiera ona wiele witamin z grupy B,  które nie są spotykane w tak dużej ilości w innych produktach spożywczych. Oprócz tego jest również bogactwem minerałów i mikroelementów. Zawartość białka oraz laktozy w serwatce jest niewielka, dzięki czemu jest ona lekkostrawna i dobrze przyswajana przez organizm człowieka. Serwatka posiada mało kalorii, dlatego jest odpowiednia dla osób będących na diecie niskokalorycznej.

Serwatka skład:

• woda – około 95 %
• tłuszcze – około 0,5 %
• laktoza – około 4 %
• białka – około 1 %
• witaminy z grupy B (B1, B5, B7, B12, B3)
• witamina C
• pierwiastki (jod, żelazo, mangan, magnez, potas, cynk, selen)

Jak wykorzystać serwatkę z mleka krowiego?

Serwatka posiada wiele zastosowań w kuchni. Może być ona podstawą pysznych i zdrowych napojów orzeźwiających, które idealnie gaszą pragnienie latem. Stanowi ona również świetny dodatek do zup takich jak barszcz biały, żurek, barszcz ukraiński czy chłodniki, którym nadaje kwaskowego smaku. Serwatkę z owczego mleka można wykorzystać do przygotowania domowych twarożków oraz past kanapkowych.

Przepis na napój z serwatki

Składniki:

• owoce sezonowe np. truskawki, jagody lub borówki
• szklanka serwatki
• łyżka soku z cytryny
• jedna łyżeczka cukru lub miodu
• zmielony cynamon lub pół laski wanillii
• opcjonalnie można dodać 3 g świeżych drożdży (jeżeli napój ma być musujący)

Przygotowanie:

Najpierw gotujemy serwatkę i przecedzamy ją przez gazę, tak aby pozostał sam przezroczysty płyn. Następnie wsypujemy cukier lub miód. Teraz należy zmiksować owoce w blenderze na gładką masę. Łączymy wszystkie składniki i dodajemy drożdże. Mieszamy jeszcze raz i napój jest już gotowy do picia. Jeżeli dodajemy drożdże można odstawić napój na jedną dobę, aby fermentacja przebiegła prawidłowo. Po tym czasie można już pić serwatkę.

Jak przyrządzić zupę z serwatką?

Przy przygotowywaniu zupy na bazie serwatki przede wszystkim należy pamiętać o kolejności. Serwatkę zawsze wlewamy do gorącej zupy, ułatwia to bowiem połączenie się składników. Inaczej jest w przypadku chłodników, kiedy to dodajemy serwatkę pod koniec przyrządzania potrawy.

Jak zrobić naleśniki z serwatką?

Składniki:

•  mąka – 1, 5 szklanki
• serwatka/żętyca- 3/4 szklanki
• łyżka cukru
• jajko
• szczypta soli
• olej
• dżem

Przygotowanie:

Najpierw wsypujemy do miski sypkie składniki czyli mąkę, sól i cukier. Wszystko mieszamy. Teraz pora na płynne składniki. Do naczynia z mąką wlewamy serwatkę oraz dodajemy jajko. Ponownie mieszamy lub miksujemy. Na patelni rozgrzewamy olej, kiedy się rozgrzeje dodajemy masę. Rozprowadzamy ją cienką warstwą, potem przewracamy naleśnika na drugą stronę. Gotowe naleśniki podajemy z dżemem lub owocami.

Dlaczego warto jeść serwatkę?

Serwatka z mleka krowiego oprócz bogactwa smaku posiada niedocenione właściwości odżywcze. Jest ona jedną z najlepszych, naturalnych odżywek dla organizmu. Jeżeli pragniemy zadbać o swoje zdrowie serwatka z mleka krowiego lub owczego powinna na stałe zagościć w naszym menu.

Author: Kuba redaktor potrawyregionalne.plPasjonat gotowania oraz fan tradycyjnych potraw regionalnych.