Piątek dziś i rodzina nie chce mięsa, a ryby za drogie na kieszonkę emerycką. Gotowe pyzy kupimy w sklepie, grzybów było w bród w lecie, sos grzybowy przyrządzimy w dużym rondlu, grzybów całych podsmażanych do tego pół wiadra, będzie godne powitanie jesieni... - gwarzy znad rondelków Wanda Czubernatowa.
W swej przewrotności, z której tu i ówdzie jest znana, delikatnie „katuje” domowników wspominkami potraw, zapachem i smakiem niezapomnianym, a są pośród nich: ...świński grzebień z liskami, siuster z wędzonkom, świjańce na świńskim zioberku i  bobianka z wędzonkom.

Dawniej krzewy berberysowe występowały pospolicie, rosnąc dziko, niemal na obszarze całej Polski. Kiedy odkryto, że są one żywicielem pośrednim rdzy zbożowej, groźnej choroby zbóż, wydano im walkę i praktycznie całkowicie wytrzebiono.
Od kilku lat wraca do ogrodów jako roślina ozdobna. Szczególnie jesienią cieszy oczy wielokolorowym listowiem i krwistymi jagodami, zostającymi na krzewach długo po opadnięciu liści  - wabiącymi ptaki szukające pożywienia.
Berberys ma rozliczne zastosowania. Jest nie tylko rośliną ozdobną, ale również leczniczą. Surowcem lekarskim jest korzeń, liść, kora i owoc, które wykorzystywane były w już w medycynie starożytnego Babilonu i Indii.

Zwyczajowo ostatnim dniem powrotu pasterzy z górskich hal był dzień św. Michała (29 września). Tej daty osodu, łozesodu (gwarowe nazwy z Podhala) czy łossodu (gwarowa nazwa z Beskidu Śląskiego i Żywieckiego), innymi słowy jesiennego redyku, przestrzegano dawniej dość radykalnie. Jedno z pasterskich powiedzeń głosiło przepowiednię: ...fto pasie po Michole, nie wraca na hole, a któż chciałby kusić los i nie doczekać kolejnego, wiosennego wyjścia na wypas wraz ze św. Wojciechem? Inne, podobne w brzmieniu, przestrzegało przed czarownicami, wiedźmami, płanetnikami i wszelkimi innymi niebezpieczeństwami czyhającymi także od dzikiego zwierza - głównie wilków i niedźwiedzi - ...po świyntym Michole, nie wychodź na hole.

Synoptycy zapowiadają - tu i ówdzie - słoneczny i nawet dość ciepły pierwszy jesienny weekend. Nie każdy będzie mógł się wybrać do Poręby na XIV edycję „Światowego Festiwalu Prażonek”. Tym bardziej warto rozważyć propozycję popołudniowego lub wieczornego, rodzinnego… warzenia w plenerze. Do wyboru mają Państwo dwie kociołkowe potrawy ziemniaczane: jurajskie „prażonki” (zwane też pieczonkami lub duszonkami) - z  powiatu zawierciańskiego, w województwie śląskim oraz - niejako „po sąsiedzku - „ziemniaki po cabańsku” z powiatu chrzanowskiego, w województwie małopolskim.
Tradycja rodzinnego i towarzyskiego sporządzania obu tych kociołkowych dań, zarejestrowanych od kilku lat na „Liście Produktów Tradycyjnych”, liczy sobie niemal dwa wieki.

Stara szkoła na Bugaju w Zakrzowie, w gminnie Stryszów (Małopolska) stała się od wczoraj miejscem realizacji pionierskiego projektu. To jedyny w Polsce „Inkubator Kuchenny” powstały w ramach „Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy”.
Ze szwajcarskiego grantu przeprowadzono gruntowny remont i przystosowanie obiektu, a także wyposażono go w urządzenia przetwórcze, gastronomiczne i chłodnie. Okoliczni rolnicy będą mogli prowadzić przetwórstwo rolne, wykreować markę swych produktów lokalnych i zbywać je w oparciu o lokalne sklepiki.

Uprawia się różne odmiany kukurydzy: do konsumpcji, w celach przemysłowych, na paszę. Z kukurydzy zwykłej produkuje się mąkę i kaszę, kukurydza cukrowa przeznaczona jest na jarzynę, kukurydza pękająca zaś do prażenia (z dodatkiem odrobiny oliwy) - to właśnie pop-corn , który tak chętnie chrupiemy podczas pobytu w kinie. Kukurydza jest jedną z najstarszych roślin uprawnych. Europa poznała ją na przełomie XV i XVI w., a do Polski zawitała pod koniec XVIII wieku... - przypomina Babcia Alina.

Zdawać by się mogło, że widzieliśmy się… wczoraj, że rozmawialiśmy żartując, przekomarzając się, dowcipkując. Bardzo nam ich brakuje!

Hanna SZYMANDERSKA - Wielka Dama polskich kulinariów, Pierwsza Kucharka III Rzeczpospolitej, dziennikarka, autorka niezliczonej ilości publikacji kulinarnych i ponad 100 książek o polskich tradycjach kulinarnych i kuchni regionalnej, których łączny nakład wyniósł kilka milionów egzemplarzy. Miała wiernych czytelników w Polsce i wielu krajach świata.
Grzegorz KOMENDAREK  kucharz z zawodu, powołania i zamiłowania, ale też kucharz-aktor - pamiętny Grześ Ordalski z serialu „Złotopolscy”. Tak zwyczajnie i jakże niezwyczajnie - w tych zabieganych czasach - ciepły, wesoły, dobry człowiek, kolega i przyjaciel.

...czyli przysmaki powiatu gdańskiego. „Powiatowy Konkurs Kulinarny” odbywa się w żuławskim domu podcieniowym, z 1720 roku, w Trutnowach, będącym siedzibą Stowarzyszenia „Żuławy Gdańskie” - organizatora imprezy.
Pierwsza edycja „Nieba w gębie” odbyła się w 2006 roku. W ciągu 11 lat uczestnicy zaprezentowali ok. 550 potraw i nalewek. Drukiem ukazało się pięć części książki kucharskiej „Niebo w gębie” i dwa kalendarze kulinarne. Wydawnictwa zawierały przepisy na nagrodzone i wyróżnione dania. W 2014 roku ukazała się pierwsza po ok. 70 latach „Kuchnia Żuław”, stanowiąca zbiór receptur na żuławskie potrawy, zbierane przez członków Stowarzyszenia „Żuławy Gdańskie”. Dodajmy, że w jedenastu edycjach „Nieba w gębie” wzięło udział ok. 1600 uczestników i gości.

 
Dereń należy do krzewów mających wyjątkowe właściwości prozdrowotne, rodzący smaczne i zdrowe owoce, zawierające cukry, kwasy organiczne (głównie kwas jabłkowy), garbniki, pektyny, flawonoidy oraz witaminy.

W Polsce owoce derenia używane są głównie do produkcji likierów, nalewek i soków. Można z nich przyrządzać galaretki, marmolady, wina o bardzo przyjemnym, kwaskowatym smaku, jak również kandyzować je, suszyć oraz mrozić. Warto wiedzieć, że niedojrzałe owoce można marynować jak... oliwki.

Stara legenda głosi, że kolor kwiatów cykorii dzikiej powstał z „wypłakanych błękitnych oczu dziewczyny po stracie ukochanego”.
Wszyscy chyba znamy hodowaną cykorię sałatową i wszyscy też pewnie znamy niebiesko kwitnący wysoki chwast noszący nazwę cykoria podróżnik.
To właśnie z jej korzeni już w XVI wieku przyrządzano namiastkę kawy. Zawarta w korzeniach inulina podczas prażenia przekształca się we fruktozę i karmel dający wysuszonym korzeniom ciemną barwę i przyjemny nieco gorzki smak. Obydwie cykorie mają właściwości lecznicze - pobudzają trawienie i wytwarzanie żółci.