 |
| |
|
|
|
 Słonko ostro świeci, aż oczy bolą, wieje wiatr, śmieje się świat. Upały afrykańskie dają znać o sobie. Zaczynają się żniwa. Kombajny pożerają zboże, wypluwają słomę, sypią ziarno do brzucha maszyny. Gospodarze zwożą pękate worki do safarni albo srombków. Safarnia to skrzynia z 4 przegrodami. Srombek ma 2. Każda przegroda może mieścić 2 korce zboża… - pisze spod Babiej Góry Lucyna Magierowska, pochylając się nad kwitnącym właśnie wrotyczem ( na zdjęciu). Przypomina również, że to zioło, uważane w wielu krajach za trujące, znajdowało dawniej kulinarne i profilaktyczne zastosowania.
| |  |
| |
 Uwielbiamy je!!! W tych dniach małe, ciemnozłote, śliweczki zaczynają dojrzewać. Spotkamy je jeszcze na przełomie sierpnia i września. W niektórych regionach kraju potocznie nazywają je „żniwkami”.
Mniej dojrzałe są kwaskowate i lekko cierpkie, ale bardzo orzeźwiające. Dojrzałe, zebrane spod drzewa, są niezwykle słodkie i aromatyczne.
Próżno jednak szukać ich w sadach. Sporadycznie pojawiają się w sprzedaży. Ich alejka trafi się jeszcze w jakimś zapuszczonym sadzie, przy starym domu, albo na miedzy. Jeśli je znajdziemy, zbierajmy i przetwarzajmy, bo owoc mirabelki zawiera sporo pektyn (niemal tyle co jabłka), spore ilości beta-karotenu, cukrów, kwasów organicznych, soli mineralnych, garbników oraz witamin: A, B1 i C.
| | |
| |
 Nie ma z kim gwarzyć, wszystko w rozjazdach, raczej wszyscy, nawet pies. Trzeba ugwarzować ze światem jeszcze zielonym i wspominać przyjemności młodości i wieku średniego. Czasem, wspominając, zaskakuje nas (mnie przynajmniej), że wielu panów, kochasiów, kolegów bliższych i dalszych nazywali mnie żabka.
Pewnie, że nie tylko mnie, bo to dziwne zdrobnienie od wieków istniało w literaturze i w życiu. Żabko, Żabeczko, Żabuniu, Żabusiu! A ten płaz wcale nie był taki piękny i taki miły i taki do przytulenia…. - gwarzy sama do siebie Wanda Czubernatowa. | | |
| |
 Przepióreczka się odzywa,
Idą, idą polem żniwa,
Brzęczą sierpy, brzęczą kosy,
Ciężkie ziarnem lecą kłosy.
Tak o znojnymn, pracowitym, letnim czasie pisała Maria Konopnicka.
W zależności od roku żniwa rozpoczynały się na przełomie lipca i sierpnia. Wedle odwiecznego rytuału najwcześniejsze były żytnie żniwa. Dbano również, by zbiory zbóż zakończyć (o ile pozwalała pogoda) przed Świętem Matki Boskiej Zielnej, bo 15 sierpnia był zarazem tradycyjnym dniem dożynek. | | |
| |
 Jest powszechnie występującym chwastem, który ze względu na walory smakowe, doceniono już starożytnym Rzymie. Stała się gorczyca rośliną uprawną i weszła do kanonu przypraw. To właśnie Rzymianie uważali ją za afrodyzjak, a Pliniusz Starszy twierdził, że ...kobietę zimną i leniwą kilka łyżeczek musztardy może zmienić w idealną małżonkę.
W kuchni najczęściej stosujemy jej nasiona - ostre i palące w smaku. Zapewne dlatego dziko rosnąca w Polsce gorczyca polna zwana była... ognichą. | | |
| |
 Urodziły się morele dawno temu w Chinach. Ceniono ich smak i właściwości w Azji, natomiast Europejczycy przez setki lat uważali, że są trucizną i ta paskudna o nich opinia nieco się zmieniła w XVII wieku, chociaż długo jeszcze podejrzewano, że są szkodliwe. Dziś cenimy ich smak i wiemy, ze jedzenie moreli sprzyja zdrowiu. Owoce moreli są bardzo zdrowe - zawierają cukier, witaminę A. B. C. Mają dużo żelaza, wapnia, fosforu, potasu. Niepełna szklanka soku z moreli zaspokaja dobowe zapotrzebowanie naszego organizmu na witaminę C... - przypomina Babcia Alina. | | |
| |
 Ale kiedyż to było i jak wielu z nas pamięta morwę z dzieciństwa? Zapewne, mdły smak białej morwy ( na zdjęciu obok) znają i jeszcze pamiętają dzisiejsi 40-50. latkowie. Drobne owocki zrywało się, zazwyczaj w połowie lipca, z parkowych krzewów i drzew. Budziły ciekawość, ale ze względu na specyficzny smak, zjeść nie można ich było za wiele. Ot, mała odmiana w wakacyjny menu owocowym. Za to morwa czarna! Tryskała słodko-kwaśnym, orzeźwiającym sokiem. Trzeba też było uważać na ubiór, bo plamy były bardzo trudne do wywabienia. Morwa biała rozpoczyna owocowanie około połowy lipca, a czarna - znacznie rzadziej w Polsce spotykana - w pierwszej połowie sierpnia. | | |
| |
 Kochamy polskie morze i jego skarby - bałtyckie ryby. Wypoczywając w Dąbkach, przyrządzaliśmy je po... „swojemu”, zawzięcie grillując od rana do wieczora, albo zjadaliśmy jeszcze ciepłe - wprost z wędzarni.
Tego lata, szczególnie na półmetku wakacji, brak nam Bałtyku i ryb kupowanych wprost z kutra, na przystani rybackiej.
Wracają smakowite wspomnienia... śledzi, fląder, turbotów, dorszy z grilla, delikatnego mięsa belony duszonej z masłem i koperkiem, czy wybornego tatara z bałtyckiego łososia, którym raczyliśmy się u Witka Sałankiewicza. | | |
| |
 Przypominamy, bowiem początek sierpnia, który zapowiada się gorący jak mało kiedy, nie oszczędzi nas w kuchni! Tymczasem, w naszych domach chłodniki (zwane dawniej chłodźcami) i zupy owocowe spotyka się sporadycznie. Warto, szczególnie podczas letnich, upalnych dni, poświęcić im nieco więcej uwagi, tym bardziej że wiele z nich możemy przygotować ze świeżych owoców i warzyw. Mało kto dzisiaj wie i pamięta, iż niegdyś „na zimno” podawano - szczególnie w okresie letnim - również barszcze i rosoły, zaś najprostszym chłodnikiem (chłodźcem) było zsiadłe mleko podawane z kaszą gryczaną lub ziemniakami, suto kraszonymi skwarkami i posypanymi koperkiem. | | |
| |
 Doktory zwalczają znachorów i różnych ziołoleczników i słusznie. Zanim się wyleczysz ziółkiem, to musisz go zjeść, albo wypić wagon, a pigułka za godzinę stawia na nogi, uzdrawia rozum, stawy, serce, przetyka uszy, otwiera oczy, mięśnie stają się elastyczne, młode i babcia „skacze jak kangur”. Tak jest tu i teraz, a ziół ludzie już nie znają… - gwarzy Wanda Czubernatowa.
W gawędzie o dwóch nieco zapomnianych roślinach zielnych oraz domowy przepis na smakowite kotleciki-pulpeciki z grochu. | | |
|
|
|
|
|
|
